Мазмұны:
Ең төменгі жалақыны міндетті индекстеу
Қосымша жалақыны индекстеу
Қызметкердің жеке өтініші бойынша жалақыны көтеру
Өмір қымбаттап барады. Жаһандық экономикалық дағдарыс пен инфляцияның күрт жеделдеуі аясында бәрінің: өнімдердің, киімнің, дәрі-дәрмектердің, косметиканың, тұрмыстық техниканың, электрониканың, коммуналдық қызметтердің және т. б. бағалары сөзбе-сөз өсуде Барлық шығындарға ақшаны қайдан алуға болады? Сіз қосымша жұмыс көзін таба аласыз немесе бастықтарға жалақыны өсіру туралы өтініш жасай аласыз. Бас тартуды болдырмау үшін мұны қалай дұрыс жасау керек, біз Сізге осы мақалада айтамыз.
Ең төменгі жалақыны міндетті индекстеу
Егер Сіз ең төменгі жалақыны алсаңыз, келесі жылы оның өсетініне сене аласыз. 2023 жылы ол 60 мың теңгеден 10 мың теңгеге өсіп, 70 мың теңгеге жетеді. Көрсеткіштің өсуі 16,7% құрайды – ол келесі жылы 10% деңгейінде болжанатын инфляцияны толығымен жабады.
Минималды арттыру тек "төмен жалақы алатын" жұмысшыларға ғана әсер етпейді. Бұл сондай-ақ жұмыс берушілері жалақы деңгейін белгілеу кезінде осы көрсеткішті пайдаланатын қазақстандықтарға да әсер етеді. Мұндай қызметкерлердің жалақысы санаттарды ескере отырып, қайта қаралады.
Қыркүйек айындағы халыққа Жолдауында президент Үкіметке инфляция деңгейін және экономикада қалыптасқан жағдайды ескере отырып, оны біртіндеп арттыруға мүмкіндік беретін елдегі ең төменгі жалақыны есептеудің жаңа әдістемесін енгізуді тапсырғанын айта кету керек. Еңбек министрлігі жаңа әдістемені әзірлеуге кірісті. Іс-шара 2023 жылдың соңына дейін аяқталады деп жоспарлануда.
Қосымша жалақыны индекстеу
Егер Сіз ең төменгі жалақыдан жоғары жалақы алсаңыз және ол соңғысына байланысты болмаса, табыстың тұрақты индекстелуіне сенудің қажеті жоқ. Қазақстандық заңнамаға сәйкес, жұмыс берушілер инфляция күрт өскен жағдайда да қызметкерлердің жалақысын жыл сайын көтеруге міндетті емес.
Алайда, мұндай міндет ұжымдық немесе еңбек шартында жазылуы мүмкін. Егер солай болса, онда жалақы құжатта көрсетілгендей көтеріледі. Әдетте индекстеу пайызы жұмысшының еңбек өнімділігіне немесе инфляция деңгейіне байланысты, іс-шара экономикалық тұрғыдан негізделуі керек.
Егер басшылық кәсіпорынның қаржылық нәтижелеріне қалай әсер ететінін білмей, барлық қызметкерлердің жалақысын қатарынан көтере бастаса, оның қызметі тиімсіз болуы мүмкін. Егер жалақы қоры өсіп, өндіріс көлемі мен кірісі өзгеріссіз қалса, индекстеу ақшасын пайдадан алуға тура келеді және ол шексіз емес. Сондықтан, кәсіпорында жалақыны индекстеуді бастамас бұрын, басшылық мұндай іс-шараның қанша тұратынын және оған ақша жететіндігін бағалауы керек.
Қызметкердің жеке өтініші бойынша жалақыны көтеру
Егер Сіз осы өтінішпен бастыққа жеке хабарлассаңыз, жалақының өсімін алуға болады. Бас тартуды болдырмау үшін, мұндай жүгіну шараларына дұрыс уақытты таңдау керек. Ең алдымен, компанияның қаржылық проблемалары жоқ екеніне көз жеткізу керек, демек, қызметкерлерге қосымша төлемдер үшін ақша бар.
Бастыққа жалақыны көтеру туралы өтінішті жақсы көңіл-күйде болған кезде жасаған дұрыс. Сонымен қатар, сіздің лауазымдық міндеттеріңізді өте жақсы орындағаныңыз және жұмыстың жоғары нәтижелерін растай алатындығыңыз туралы дәлелдер жинау артық болмайды. Бұл жоспарды асыра орындау туралы есептер, жақсы жағдайлар және компанияның кірісін арттыруға немесе жұмыс процестерін жеңілдетуге мүмкіндік беретін жеке бастамалар болуы мүмкін.
Сіз бастыққа жалақыны көтеру туралы өтініш білдірген кезде, аяушылыққа жол бермеңіз және материалдық жағдайдың нашарлауына сілтеме жасамаңыз. Жұмыс беруші Сіздің несиеге жаңа көлік сатып алу туралы шешіміңіз үшін жалақыны қайта қараудың маңызды дәлел екеніне келісуі екіталай.
Сондай-ақ, жалақыны көтергеннен кейін Сіз көп және артық жұмыс істейтін боламын деп қатты мәлімдеме жасамаңыз. Сіз мұны жасай алатындығыңызға жүз пайыз кепілдік бере алмайсыз. Олай болса, бастықтардың да Сізден көңілі қалып қоюы әбден мүмкін.
Сондай-ақ, жалақының өсу мөлшерін алдын-ала анықтау керек. Оның айтарлықтай өсетініне сенудің қажеті жоқ. Бастықтар, ең көп дегенде, 30% қосады. Сонымен қатар, Сіздің ағымдағы жалақыңызды еңбек нарығының орташа деңгейімен байланыстырған жөн, осылайша Сіз өзіңіздің мамандығыңыздың басқа өкілдерінен аз алатыныңызды және Сіз қандай өсімге ие болатыныңызды тез бағдарлай аласыз.
Егер Сіз Бастықпен сөйлесуге дайындалып, айтатын сөзіңізді қайталап дағдылансаңыз жақсы болады. Сізге қандай сұрақтар қоюы мүмкін екенін жобалап, оларға жауап беріп үйрену керек.
Егер Сіз бәрін дұрыс жасасаңыз да, Сізге әлі де жалақыны көтеруден бас тартуы мүмкін. Бұл жағдайда үміттен қол үзбеңіз. Бастықтан жалақыны көтеру үшін қандай әрекеттер жасау керектігін және қандай нәтижелерді көрсету керектігін тікелей сұраған дұрыс. Мақсаттарыңызға жеткенде, Сіз жалақыны көтеру туралы әңгімеге қайта оралып, сәттілікті тағы бір рет байқап көре аласыз.
Дереккөздердің тізімі:
https://kapital.kz/economic/108622/razmer-minimal-noy-zarabotnoy-platy-uvelichat-s-2023-goda.html
https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31062185
https://pravosite.kz/articles/post/1285-indeksaciya-zarabotnoy-platy-obyazan-li-rabotodatel...
https://www.kt.kz/rus/finansy/razmer_mzp_budet_uvelichen_v_kazahstane_s_2023_goda...
https://inbusiness.kz/ru/news/budut-li-rabotnikam-v-kazahstane-indeksirovat-zarplaty-iz-za-inflyacii
https://egov.kz/cms/ru/articles/employment_relations/razmer_zarabotnoi_plati
https://uchet.kz/news/mzp-v-kazakhstane-na-2023-god-podnimut-do-70-000-tenge/
https://optimism.kz/2022/07/13/kak-menyalas-minimalnaya-zarplata-v-kazahstane-fil/
https://kapital.kz/economic/109766/v-2023-godu-inflyatsiya-zamedlit-sya-do-7-5-9-5-natsbank.html
